Recensies & juryverslagen
Kratermond:
Sara Eelen weet in Kratermond een eigen taal te scheppen, een taal ‘van de levende wereld’, die open en onderzoekend genoeg is om als poëzie tot de verbeelding te spreken, en urgent genoeg om je als lezer niet weg te laten kijken van de ecologische ramp die zich binnen en buiten ons gezichts veld voltrekt. Soms vraagt activisme om krachtige woorden, soms om een subtielere blik. Eelen biedt beide.
Robin Block in Awater
In haar tweede bundel Kratermond neemt ze het onthechte, bedreigde leven op een verminkte planeet zorgvuldig en liefdevol onder de loep. [...] Eelen blijft doorgaan, wroetend in moeder aarde, wakker genoeg om terug te blijven keren naar eigen oorsprong als dichter: de taal.
Dierlijke familiebanden verschillen niet zoveel van menselijke, toont Eelen, zinspelend op het inlevingsvermogen van de lezer, een beetje zoals David Attenborough dat in zijn natuurfilms kan doen.
'Van Kratermond gaat een verzengende kracht uit, het voelt aards en menselijk, taal en natuur worden dicht bij elkaar gebracht. De bundel is erg visueel (Eelen is ook videomaker) en staat bol van ongenoegen, urgentie maar ook van verschillende pijnpunten. Naast de verstoorde relatie tussen mens en natuur, worden ook migratieproblematiek en patriarchale structuren (‘Vrouw zijn in een wereld waarin verdonkeremanen/staat voor wat je achterhoudt. Niet voor wat komt bloot te liggen.’) kritisch belicht, wat de bundel de leeservaring van een koortsdroom geeft."
Natuurvergelijkingen lenen zich bij uitstek voor de verbeelding van intermenselijke intimiteit, laat Eelen zien - een talent dat ze ook in haar debuut Het nodige breken (2022) al tentoonspreidde. [...] Met Kratermond levert Eelen een bewonderingswaardig zintuigenlijke bundel af, die het menselijk perspectief overstijgt. De gedichten getuigen van een welkome tederheid - geen overslaande stem die roept dat we de aarde moeten beschermen, maar een zachte hand die je een boodschap toeschuift: hier, kijk maar wat je aanricht.
Anne Van den Dool in De Poeziekrant
“Eelen verweeft het dier(lijke) op een ongedwongen manier in haar regels en laat mens en natuur weer geleidelijk samenvloeien, zoals een ruïne weer overgenomen wordt door de wildernis. Er is zelfs sprake van een transformatie, [...], dier en mens versmelten.”
Elise Vos in De Reactor
"Keer op keer wordt de ecologische crisis in deze cyclus verweven met beelden van een toekomstloze kindertijd – of een kinderloze toekomst."
Gedichtanalyse door Jeroen Dera in De Standaard der Letteren
"Met hoge verwachtingen werd er uitgekeken naar Kratermond, waarin ze als klimaatgeëngageerde (ze is actief bij Stop Ecocide NL) ook dicht over onze gewelddadige omgang met de natuur."
Dirk Leyman in De Morgen
"Eelens poëzie is sfeervol, dreigend en rijk aan metaforen die ze ontleent aan de ecologie, maritieme biologie en aardwetenschappen. De bundel getuigt van een grote liefde voor heerlijke woorden als kratermond, moedergesteente, winterbedding en hermelijnensprongen."
Dieuwertje Mertens in Het Parool
"Het is een poëtische reflectie op de wonden die we de aarde en elkaar toebrengen, een werk dat niet alleen beschrijft, maar ook raakt en oproept tot verandering."
Babs Verhoeve voor De Wereld Morgen
"Het is daarmee misschien een meta-commentaar: niet alles gaat over jou, lezer/mens, de wereld is groter dan jou. Dat ervaart deze recensent als confronterend, maar niet onprettig."
Erik-Jan Hummel in TZUM
"De mens kijkt niet toe. Hij maakt zich schuldig, al zitten er geen wijzende vingertjes in de gedichten van Sara Eelen. Zij gaat uit van de kracht en de eigenheid van de natuur."
Liliane Waanders voor Hanta.nl
“Literatuur of poëzie die het klimaatvraagstuk aandurft is nogal eens drammerig. Niet bij Sara Eelen, ze is niet gekomen om te (ver)oordelen maar om een bredere blik te werpen.”
Johan Crijns
Het nodige breken:
'Prachtig in spanningsopbouw. [...] dat in combinatie met een klassieke vormbeheersing en een telkens weer verrassende zoektocht naar scherpe, rake, veelzijdige en gelaagde typeringen die de jury van de Debutantenprijs de bundel Het nodige breken van Sara Eelen unaniem en met grote overtuiging voordraagt.”
Juryrapport Debutantenprijs MdNL
'Eelen weet te overtuigen door de trefzekerheid waarmee ze haar gevoels- en denkwereld exploreert.'
Poëziekrant
'Met deze overtuigende eersteling zet Eelen zich meteen stevig op de dichtersbühne.'
NBD Biblion
'Een zinnelijk vlechtwerk vol herinneringen, nakend afscheid en verlangen naareen 'navelwaarts' begin. Wat een voldragen debuut.'
Maud Vanhauwaert
‘Het is een volstrekt unieke bundel met tijd als centraal staande thema. Er zijn al vele dichters geweest die, met meer of minder succes, een poging deden iets zinnigs te zeggen over het verschijnsel tijd. Eelen heeft daaraan een nieuwe dimensie toegevoegd.’
Interviews:
2025, VPRO podcast 'Een uur cultuur' met Teddy Tops
23 maart 2023, Meander, door Alja Spaan - "‘Ik denk niet echt dat de poëzie een rol heeft, dat is net de aantrekkingskracht.’
28 maart 2023, Antwerpen Leest, door Leonie Moreels - "In een zachte slogan zit óók veel kracht”
19 mei 2023: Bazarow, door Tirza van Holten: “De [Debutanten]prijs geeft me een enorme boost in het schrijven”
Klimaatdichters:
2025, 'De kunstenaar als activist' in Weekendbijlage van Het Financiële Dagblad
Artikel in Knack voor de Klimaatoptimisten; Klimaatdichters: ‘We geven een stem aan wie anders niet wordt gehoord’
Laat alles hier aarden in Gazet van Antwerpen en Poeziekrant.